Toen Jelmer de Jong zijn afstudeerstage bij HOFF begon, keek hij met frisse blik naar een bekend proces. De basisstructuur van een jacht ontwerpen gebeurt al decennia min of meer op dezelfde manier. Maar in een sector waar snelheid, betrouwbaarheid en flexibiliteit cruciaal zijn, zag Jelmer ruimte voor vernieuwing. Geen revolutie, maar wel een slimme versnelling. Precies het soort ontwikkeling waar HOFF als technische partner scherp op is.

Het idee was simpel, de uitwerking niet: kan een tool het ontwerp van een rompstructuur versnellen zonder afbreuk te doen aan kwaliteit en technische onderbouwing? En belangrijker nog, kan zo’n tool naadloos worden geïntegreerd in het bestaande ontwerptraject van een werf of engineeringsbureau?

“Wat me opviel bij HOFF, is dat iedereen continu zoekt naar hoe het slimmer kan,” zegt Jelmer. “Dat inspireerde me om met een frisse blik naar bestaande processen te kijken.”

 

Parametrisch denken in de praktijk

De tool die Jelmer ontwikkelde, automatiseert het genereren van de rompconstructie van motorjachten tussen de 10 en 24 meter. Gebouwd in Rhino en Grasshopper, werkt het met parametrische invoer: rompvorm, profieltype, materiaal, spantafstand. De tool zet dit automatisch om in een driedimensionaal constructiemodel dat direct wordt getoetst op gewicht, zwaartepunt en ISO 12215-5-compliance.

“Het zijn duizenden blokjes die allemaal met elkaar verbonden zijn,” zegt Jelmer. “Verander je één waarde, dan past de hele structuur zich aan. Dat klinkt simpel, maar je hebt het over ruim 6000 onderliggende componenten.”

Juist die koppeling maakt de tool krachtig: het model blijft consistent, ook na ingrijpende wijzigingen. In plaats van opnieuw tekenen, wordt automatisch geherstructureerd, sneller, maar ook minder foutgevoelig. De gebruiker hoeft geen programmeur te zijn; met de juiste invoer rolt er binnen enkele seconden een complete basisconstructie uit.

Op dit moment richt de tool zich specifiek op de rompconstructie. Maar de ambitie reikt verder. Er wordt al nagedacht over uitbreidingen richting de opbouw, netspacing (ruimtereserveringen voor interieur) en mogelijk zelfs leidingwerk. Zo ontstaat het perspectief van een volledig parametrisch jachtontwerp, waarin meerdere disciplines in één model kunnen samenkomen.

 

Grip op ontwerp, sneller en nauwkeuriger

Het echte voordeel van de tool zit in de flexibiliteit. Elke wijziging in de layoutfase kan in een paar seconden worden doorgevoerd. Waar normaliter dagen nodig zijn voor hernieuwd modelleren, biedt deze tool een alternatief: direct inzicht, direct resultaat. Zo wordt sneller duidelijk of een ontwerp binnen de technische randvoorwaarden past, en kunnen keuzes beter onderbouwd worden gemaakt.

Voor HOFF betekent dit: meer grip in een vroeg stadium.

“Het mooie is dat je niet meer opnieuw hoeft te beginnen als er iets verandert,” legt Jelmer uit. “Je past gewoon een invoerwaarde aan en de hele structuur wordt automatisch opnieuw opgebouwd.”

Dat heeft niet alleen voordelen in de doorlooptijd, maar voorkomt ook dat verkeerde versies of verouderde tekeningen blijven circuleren.

Op basis van de gegenereerde constructie kunnen bovendien directe inzichten worden verkregen in de te verwachten productiekosten. De tool maakt het mogelijk om lasmeters en profielaantallen automatisch te extraheren, wat een eerste inschatting van arbeid en materiaalkosten mogelijk maakt. Daarmee wordt niet alleen het ontwerp ondersteund, maar ook de voorbereiding richting productie.

 

Een unieke aanpak, getoetst in de praktijk

Vergelijkbare tools? Die bleken nauwelijks te vinden. Zeker niet met dezelfde scope en gebruiksgemak. De validatie van Jelmer was stevig: 300 verschillende rompgeometrieën, 98 procent succesvolle gegenereerde structuren. Foutjes bleken vooral het gevolg van invoerfouten of kleine geometrische conflicten, details die makkelijk op te lossen zijn.

De tool is bewust beperkt tot het basic stadium. Maar juist daar valt veel winst te boeken: iteraties zijn snel, fouten worden vroegtijdig ontdekt, en massa-inschattingen zijn direct beschikbaar. Dat maakt het instrument relevant voor elk bureau dat regelmatig met veranderende eisen te maken heeft.

 

Tussen techniek en nieuwsgierigheid

Jelmer is geen klassieke softwareontwikkelaar. Hij komt vanuit de maritieme techniek, en dat is te merken. “Ik wilde snappen hoe een romp in elkaar zit én leren hoe je zoiets automatiseert. Dus ik heb alles zelf opgebouwd.”

Het was niet altijd makkelijk. “Vooral de sterkteberekeningen waren lastig. Dat is echt een vak apart. Uiteindelijk heb ik gekozen voor een versimpelde variant, precies genoeg voor deze fase.”

In de praktijk betekende dat veel zoeken, testen, opnieuw beginnen. En ook af en toe gefrustreerd achter de computer zitten. “Maar dat hoort erbij. Als het makkelijk was, had iemand het al gedaan.”

 

Meerwaarde voor engineers en projectteams

Voor engineers betekent dit sneller itereren, zonder handmatig hertekenen. Voor ontwerpcoördinatoren en projectleiders betekent het sneller schakelen, met minder wachttijd tussen ontwerpbeslissingen en structurele validatie. En voor werven en toeleveranciers betekent het: kortere doorlooptijd, minder risico’s bij ontwerpwijzigingen, en een stevig fundament om verder op te bouwen.

Het gaat dus niet alleen om het modelleren zelf, maar om de informatie die eruit voortkomt. Massa, sterkte-indicaties, positionering van onderdelen, het zijn allemaal gegevens die andere disciplines nodig hebben om hun werk te starten. Hoe eerder die beschikbaar zijn, hoe efficiënter het hele project loopt.

“Deze tool helpt niet alleen mij als engineer,” zegt Jelmer, “maar ook collega’s in andere disciplines die sneller input nodig hebben. Daardoor loopt het hele project soepeler.”

 

Een resultaat dat verder leeft binnen HOFF

Wat het project bijzonder maakt, is niet alleen de inhoud, maar ook de manier waarop HOFF het heeft omarmd. Met regelmatige sparmomenten hielpen Lars Hofman en Marcel Kruithof niet alleen bij technische keuzes, maar ook bij het realistisch houden van het eindresultaat. “Zonder die begeleiding was het resultaat veel minder realistisch geweest,” zegt Jelmer. “Ze dwongen me telkens om terug te gaan naar de kern: waarom doe je dit zo, en werkt het ook in de praktijk?”

De tool is inmiddels onderdeel van het interne kennistraject binnen HOFF en wordt er voort gebouwd op het fundament dat Jelmer gelegd heeft. Door hemzelf en het team.

Wat begon als een nieuwsgierige vraag, groeide uit tot een bruikbaar instrument én een tool die blijft doorleven binnen HOFF, kijkt Jelmer tevreden terug. “En er kan nog van alles bij. Maar dit is een stevige start.”

Wil je meer weten over dit onderzoek? Neem dan gerust contact op met Jelmer de Jong via +31 (0)85 060 4633